رئیس‌جمهور لایحه «بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» را که در 31 ماده و 35 تبصره به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی در جلسه مورخ 25/ 08/ 1393 به تصویب هیات وزیران رسیده بود، طی نامه شماره 114185/ 50511 مورخ 01/ 10/ 1393 تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد.

یادداشت یعقوب عظیمی عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه، با عنوان «مروری بر لایحه بیمه اجباری شخص ثالث» در دو بخش در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است، که برای استفاده مناسب مخاطبان، متن بخش های اول و دوم به صورت کامل در ادامه قابل مشاهده است:

این لایحه در صورت تصویب در مجلس تبدیل به قانون خواهد شد. نگاه اجمالی به لایحه پیشنهادی حاکی از آن است که این لایحه از نظر محتوی تفاوت چندانی با قانون فعلی(مصوب 1387 که در این نوشتار قانون خواهیم گفت) ندارد. این نوشتار مروری است بر مفاد لایحه پیشنهادی و مقایسه آن با قانون فعلی.

1. عدم تغییر:
از 30 ماده قانون، متن 14 ماده بدون هیچ‌گونه تغییری عینا در لایحه نیز تکرار شده است. این مواد عبارتند از؛ ماده 2-3-5-9-12-14-17-18-21-23-24-25-26-27 و از 25 تبصره نیز متن 13 تبصره بدون هیچ‌گونه تغییری عینا در لایحه نیز تکرار شده است که عبارتند از: تبصره1و2و4ماده1، تبصره1و2 ماده4، تبصره ماده5، تبصره2ماده10و تبصره‌های 1تا6 ماده11. در ضمن یک ماده و سه تبصره صرفا از نظر جمله‌بندی ویرایش شده‌اند، ولی هیچ تغییر مفهومی در آنها مشهود نیست که می‌توان آنها را در حکم عدم تغییر دانست. این موارد عبارتند از: ماده 1، تبصره3 ماده 1، تبصره 5 ماده 1 و تبصره1 ماده28.


2. موارد حذف شده:
تبصره۷ماده 11 قانون که مقرر می‌داشت «به منظور ترويج فرهنگ بيمه و پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي آن دسته از دارندگان وسايل نقليه مشمول بيمه اجباري موضوع اين قانون كه ظرف مدت چهار ماه از تاريخ لازم‌الاجرا شدن اين قانون نسبت به خريد بيمه‌نامه اقدام کنند از پرداخت جريمه موضوع بند «ب» معاف خواهند بود.» به درستی از لایحه حذف شده است.
• تبصره ماده 16 قانون که مقرر می‌داشت «در حوادث رانندگي منجر به فوت، شركت‌هاي بيمه مي‌توانند در صورت توافق با راننده مسبب حادثه و ورثه متوفي، بدون نياز به رای مراجع قضایی، ديه و ديگر خسارت‌هاي بدني وارده را پرداخت نمایند» در لایحه حذف شده است.


3. تغییرات ناموثر:
منظور از تغییرات ناموثر تغییراتی است که هیچ تاثیری در حقوق و وظایف طرفین قرارداد یا شخص ثالث ایجاد نمی‌کند و به عبارت دیگر خروجی قانون همانی خواهد بود که پیش از این نیز بوده است. با این وصف، موارد زیر را می‌توان جزء تغییرات ناموثر بر شمرد:

• آنچه که شاید چندان اهمیت نداشته باشد ولی نشانه توجه تدوینگران لایحه بوده این است که در لایحه پیشنهادی عبارت «بیمه مرکزی» به «بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران» و عبارت «اتحادیه(سندیکای) بیمه‌گران ایران» به «سندیکای بیمه‌گران ایران» و «مدیر صندوق» به «مدیر عامل صندوق» تغییر یافته و نام وزارتخانه نیز به روز شده است. در واقع برخی از این موارد اصلاح ایرادات قبلی است.
• در تبصره 3ماده 1 واژه «جزء» به اشتباه «جز» نوشته شده. این واژه در قانون نیز «جزو» تایپ شده بود که اگرچه با قاطعیت نمی‌توان آن را اشتباه دانست ولی «جزء» صحیح‌تر است.
• در تبصره 6 ماده 1 عبارت «وسایل نقلیه» حذف شده که در نگاه اول به نظر می‌رسد قانون‌گذار تحت تاثیر انتقادات مطرح شده از سوی برخی مبنی بر اینکه اصطلاح «وسیله نقلیه موضوع این قانون» اشتباه است، آن را حذف کرده. ولی نگاهی به تبصره 5 همین ماده نشان می‌دهد که در آنجا همان عبارت به ظاهر غلط تکرار شده است. البته این تغییر هیچ تاثیری بر محتوی قانون نخواهد داشت.
• در همان تبصره الزام دارنده به تحت پوشش بیمه حوادث قرار دادن راننده مسبب حادثه که قبلا به‌طور جداگانه به قانون الحاق شده بود، در لایحه به انتهای این تبصره افزوده شده است.
• تبصره طولانی4 به ماده 4 اضافه شده که براساس آن «تعهد ریالی بیمه‌گر در قبال تعداد زیان‌دیدگان خارج از وسیله نقلیه مقصر حادثه نامحدود و در مورد زیان‌دیدگان داخل وسیله نقلیه مقصر حادثه، برابراست با حاصلضرب ظرفیت مجاز وسیله نقلیه در سقف تعهدات بدنی بیمه‌نامه (اعم از اجباری و اختیاری) به ازای هر نفر با رعایت تبصره (1) این ماده. در مواردی که به علت عدم رعایت ظرفیت مجاز وسیله نقلیه، خسارت بدنی زیان‌دیدگان داخل وسیله نقلیه مقصر حادثه بیش از سقف مذکور باشد مبلغ خسارت مورد تعهد بیمه‌گر به نسبت خسارت وارده به هر یک از زیان‌دیدگان بین آنان تسهیم می‌گردد و مابه‌التفاوت خسارت بدنی هر یک از زیان‌دیدگان توسط صندوق تامین خسارت بدنی وفق مقررات مربوط پرداخت خواهد شد. میزان ظرفیت مجاز وسایل نقلیه با توجه به نوع و کاربری آنها به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت کشور با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران ظرف سه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.» روشن است که وجود این تبصره هیچ تغییری در روند فعلی نخواهد داشت.
• در ماده 7 بند یک و دو قانون با هم ادغام شده و در بند یک لایحه آورده شده و بند 4 با تغییر نگارشی ولی با همان مفهوم تکرار شده.
• در ماده 10 به جای عبارت «حوادث رانندگی» که در قانون بود، عبارت «حوادث موضوع این قانون» آورده شده که با در نظر گرفتن تعریف «حوادث موضوع قانون» در تبصره 5 ماده یک و حصری نبودن مصادیق برشمرده شده. در واقع این اصطلاح جدید نیز کلیه حوادث رانندگی را در بر می‌گیرد.
• در همین ماده به جای عبارت «شناخته نشدن مسوول حادثه» عبارت «شناخته نشدن وسیله نقلیه مسوول حادثه» آورده شده است. بدیهی است که چنین اصلاحاتی نشانه دقت نظر تهیه‌کنندگان لایحه بوده است و مایه خرسندی است ولی علت بی‌تاثیر بودن این تغییر آن است که با توجه به خودرو محور بودن این بیمه‌نامه و اینکه تاکنون نیز از بیمه‌نامه وسیله نقلیه برای پرداخت خسارت استفاده می‌شد، بدون این تغییر نیز بیمه‌گران به شناخته شدن یا نشدن وسیله نقلیه تمرکز داشتند نه راننده آن.
• تبصره 3 به ماده 10 اضافه شده که براساس آن «صندوق پس از پرداخت خسارت بدنی وارد به اشخاص ثالث، برای بازیافت مبالغ پرداخت شده حسب مورد به مسوول حادثه یا بیمه‌گر مراجعه می‌نماید و...» که با توجه به بند «ج» ماده 11 هیچ نیازی به درج این تبصره نیست.
• واژه بیمه‌گر به بند ج ماده 11 افزوده شده است. در حالی که بدون وجود آن نیز بدیهی است چنانچه مسوول حادثه دارای پوشش بیمه‌ای مرتبط باشد، می‌توان برای بازیافت خسارت به بیمه‌گر وی مراجعه کرد. اما حسن این تغییر آن است که به شفافیت قانون می‌افزاید.
• تبصره 7 جدید به ماده 11 لایحه افزوده شده است که براساس آن «صندوق می‌تواند با تصویب مجمع عمومی مربوط، حداکثر تا سه درصد از منابع مالی خود را جهت تعمیم امر بیمه، گسترش فرهنگ بیمه، ترغیب رانندگان فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث به اخذ بیمه‌نامه و پیشگیری از زیان‌های ناشی از حوادث رانندگی اختصاص دهد» که با توجه به تجربیات گذشته، بی‌ارزش بودن چنین تبصره‌ای بر هیچ کس پوشیده نیست!
• در ماده 16عبارت «پلیس راه» حذف شده. ولی فراموش شده که عبارت «و یا» که مربوط به پلیس راه بوده نیز حذف شود.
• در تبصره 3 ماده 19 (مراکز) تعویض پلاک و تنظیم اسناد رسمی به‌عنوان مصادیقی از نهادهای مرتبط با امر حمل‌ونقل معرفی شده و در انتهای ماده عدم رعایت این تبصره، جرم‌انگاری شده است. و نیز تبصره 4 به این ماده اضافه شده است که براساس آن عقد هر گونه قرارداد حمل‌ونقل بار یا مسافر از سوی دستگاه‌های اجرایی و... با دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث معتبر ممنوع است.
• تبصره 3 به ماده 28 اضافه شده که براساس آن «جریمه موضوع بند (4) این ماده به حساب صندوق تامین خسارت‌های بدنی واریز خواهد شد و...» در حالی که در قانون متن این تبصره در خود ماده پیش‌بینی شده بود. البته با وجود ماده 11 نیازی به وجود آن نیست.
• تبصره 4 به ماده 28 اضافه شده که براساس آن نحوه وصول، تخفیف یا بخشودگی جریمه بند (4) به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تصویب شورای عالی بیمه خواهد رسید. این تبصره را می‌توان جزو نوآوری‌های لایحه دانست.
• براساس صدر ماده 29 «آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به استثنای آیین‌نامه‌های موضوع سایر مواد...» آورده شده که منظور از عبارت «آیین‌نامه‌های موضوع سایر مواد» آیین‌نامه مربوط به موادی از این قانون باشد که مهلت و مسوول تهیه آن در مواد پیشین پیش‌بینی شده است.

4. تغییراتی با تاثیر اندک:
• در ماده 4 بیمه‌گذار مکلف شده در صورت افزایش مبلغ دیه در مدت زمان اعتبار بیمه‌نامه نسبت به خرید الحاقیه افزایش تعهدات بیمه‌نامه اقدام کند، اگر چه در نبود این بند نیز کسی در مکلف بودن به خرید چنین الحاقیه‌ای شک نداشت ولی با درج این موضوع از تفسیر‌های مختلف پیشگیری خواهد شد.
• بند 4 جدید با نگارشی ضعیف به ماده 7 افزوده شده که براساس آن «اثبات قصد زیان‌دیده در ایراد صدمه به خود یا احراز هر نوع خدعه و تبانی از سوی مراجع قضایی» از شمول بیمه موضوع این قانون خارج شده است. اگر چه قانون‌گذار در قانون موارد عمد و تقلب را جزو استثنائات ذکر نکرده بود ولی در عمل نه بیمه‌گران تن به پرداخت چنین خسارت‌هایی می‌دهند و نه مراجع ذی‌صلاح در غیرقابل پرداخت بودن آن تردید داشتند. در هر حال بودن چنین بندی بهتر از نبودن آن است.
• تبصره 4 به ماده 10 اضافه شده که براساس آن تشخیص موارد خارج از شرایط بیمه‌نامه(مصادیقی از تعهدات صندوق) بر عهده شورای عالی بیمه است.
• تبصره یک به ماده 16 اضافه شده که براساس آن «در مواردی که پرداخت خسارت به صورت توافقی انجام نشده و موکول به ارائه رای دادگاه شده است، مبنای ایفای تعهدات بیمه‌گر درخصوص خسارت‌های بدنی مبلغ ریالی دیه در زمان پرداخت آن (یوم‌الادا) حداکثر تا سقف تعهدات بیمه‌نامه می‌باشند». اگر چه در عمل نیز عمدتا همان‌گونه رفتار می‌شود ولی با درج این تبصره از سوءاستفاده برخی بیمه‌گران جلوگیری خواهد شد.
• از تبصره یک ماده 19 الصاق برچسب حذف شده و در ضمن الزام رانندگان به استفاده از ابزارهای شناسایی نیز برداشته شده است. با توجه به اینکه به‌رغم تصریح قانون به الصاق برچسب، در عمل هیچ‌یک از بیمه‌گران اقدام به چنین کاری نمی‌کردند، به نظر می‌رسد که قانون‌گذار در این زمینه قصد عقب‌نشینی کرده است.
• از تبصره 2 ماده 19مراجع ذی‌صلاح حذف و به جای آن «مراجع مذکور در تبصره1 ماده 31 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389» جایگزین شده است.
• با تغییر تبصره ماده 28، جلب نظر سندیکای بیمه‌گران ایران قبل از اعمال مجازات شرکت بیمه متخلف محدود به بندهای 4و5 ماده شده در حالی که در قانون قبلی تمامی موارد را دربر می‌گرفت.
• تبصره دو به ماده 28 اضافه شده که براساس آن «در صورت سلب صلاحیت موقت یا دائم مسوول فنی، مدیر یا معاون فنی یا مدیر عامل شرکت بیمه، هیات مدیره موظف است افراد واجد صلاحیت دیگری را به بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران معرفی کند و در صورت سلب صلاحیت هیات مدیره شرکت بیمه، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تایید شورای عالی بیمه می‌تواند برای اداره امور شرکت، فرد واجد شرایطی را به‌عنوان سرپرست شرکت بیمه منصوب کند. سرپرست منصوب دارای کلیه اختیارات هیات مدیره شرکت بوده وباید حداکثر ظرف یک سال نسبت به برگزاری مجمع عمومی شرکت برای انتخاب اعضای جدید هیات مدیره اقدام کند. در هر حال مسوولیت سرپرست منصوب بیش از دو سال نخواهد بود. حقوق و مزایای سرپرست منصوب توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و از منابع شرکت بیمه پرداخت خواهد شد.» اگر چه به نظر می‌رسد که تغییرات عمده‌ای در این تبصره رخ داده ولی با توجه به اینکه موارد فوق پیش از این در آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی بیمه پیش‌بینی شده بود و از سوی دیگر در قابل اعمال بودن مفاد آیین‌نامه‌های مذکور بر این رشته تردیدی نبود، بنابراین درج این تبصره نمی‌تواند تغییر عمده‌ای تلقی شود ولی از نبود آن بهتر است.
• از تبصره 2 ماده 19مراجع ذی‌صلاح حذف و به جای آن «مراجع مذکور در تبصره1 ماده 31 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389» جایگزین شده است.
• با تغییر تبصره ماده 28، جلب نظر سندیکای بیمه‌گران ایران قبل از اعمال مجازات شرکت بیمه متخلف محدود به بندهای 4و5 ماده شده در حالی که در قانون قبلی تمامی موارد را دربر می‌گرفت.
• تبصره 2 به ماده 28 اضافه شده که براساس آن «در صورت سلب صلاحیت موقت یا دائم مسوول فنی، مدیر یا معاون فنی یا مدیر عامل شرکت بیمه، هیات مدیره موظف است افراد واجد صلاحیت دیگری را به بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران معرفی کند و در صورت سلب صلاحیت هیات مدیره شرکت بیمه، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تایید شورای عالی بیمه می‌تواند برای اداره امور شرکت، فرد واجد شرایطی را به‌عنوان سرپرست شرکت بیمه منصوب کند.
سرپرست منصوب دارای کلیه اختیارات هیات مدیره شرکت بوده وباید حداکثر ظرف یک سال نسبت به برگزاری مجمع عمومی شرکت برای انتخاب اعضای جدید هیات مدیره اقدام کند.
در هر حال مسوولیت سرپرست منصوب بیش از دو سال نخواهد بود. حقوق و مزایای سرپرست منصوب توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و از منابع شرکت بیمه پرداخت خواهد شد.»
اگر چه به نظر می‌رسد که تغییرات عمده‌ای در این تبصره رخ داده ولی با توجه به اینکه موارد فوق پیش از این در آیین‌نامه‌های مصوب شورای عالی بیمه پیش‌بینی شده بود و از سوی دیگر در قابل اعمال بودن مفاد آیین‌نامه‌های مذکور بر این رشته تردیدی نبود، بنابراین درج این تبصره نمی‌تواند تغییر عمده‌ای تلقی شود ولی از نبود آن بهتر است.

5. تغییرات مهم:
• تبصره 3 به ماده 4 اضافه شده که براساس آن «درج هرگونه شرط در بیمه‌نامه که مزایای کمتر از حداقل‌های مندرج در این قانون مقرر کند، باطل و بلااثر است. بطلان شرط، سبب بطلان بیمه‌نامه نمی‌شود.» در واقع با این بند این قانون همانند قانون کار صریحا به قانون آمره تبدیل می‌شود و این خصلت قوانینی است که جنبه حمایتی دارند.
• به مصادیق حصری ماده 6 (یعنی مواردی که بیمه‌گر ابتدا باید خسارت را پرداخت و سپس به عامل حادثه مراجعه کند) یک مورد با عنوان «سرقت وسیله نقلیه» اضافه شده است. اگر چه در نگاه اول به نظر می‌رسد که این بند گستره تعهدات بیمه‌گر را افزایش داده ولی واقعیت چیز دیگری است زیرا با وجود تبصره 2 ماده یک در قابل پرداخت بودن چنین خسارتی از سوی بیمه‌گر تردیدی نیست، پس چیزی به تعهدات بیمه‌گر افزوده نشده است ولی افزودن این بند به مصادیق ماده 6 باعث قابل بازیافت بودن خسارت پرداختی می‌شود که به نفع بیمه‌گر است.
• براساس تبصره اضافه شده به ماده 6 «چنانچه توسط مراجع قضایی اثبات شود، عواملی نظیر نقص راه، نبودن یا نقص علایم رانندگی و نقص تجهیزات مربوط یا عیب ذاتی وسیله نقلیه، در وقوع حادثه موثر بوده است، شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت زیاندیده می‌تواند برای بازیافت به نسبت درجه تقصیر به مسببین ذی‌ربط مراجعه کند. وزارت راه و شهرسازی و واحدهای تابع مجازند مدیران و کارشناسان خویش را در مقابل وقوع حوادث غیرمترقبه، طبیعی و غیرطبیعی از محل اعتبارات جاری و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای تحت اختیار، بیمه مسوولیت کنند.» این تبصره دو اشکال دارد. یکی اینکه موارد شمول این تبصره باید محدود به خسارت ناشی از آسیب‌های بدنی شود نه خسارت‌های مالی و همچنین به نظر می‌رسد که به نفع بیمه‌گران تدوین شده است در حالی که چنین نیست. زیرا براساس قواعد بیمه‌های مسوولیت، بیمه‌گر تنها مسوول آن بخش از خسارت‌هایی است که بیمه‌گذار مسوول آن باشد و مازاد بر آن تعهدی ندارد ولی براساس این تبصره بیمه‌گر ابتدا باید کل خسارت را پرداخت نماید و سپس جهت بازیافت سهم سایر مقصرین به آنها مراجعه کند. که این امر دو پیامد منفی برای بیمه‌گران در پی دارد: 1) افزایش هزینه‌های بیمه‌گری و 2) افزایش ضریب خسارت به علت احتمال عدم موفقیت در بازیافت خسارت.
• به متن ماده 8: واژه «تشدید» اضافه شده. می‌دانیم که دیوان عدالت اداری در رای شماره 900 و 902 تنها به سبب نبود همین واژه اقدام به ابطال ماده ۱۳ تصویب‌نامه شماره ۳۴۶۰۸/ ت۴۱۵۷۴ک ۱۹/ 02/ ۱۳۹۰ وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک که به موجب آن بیمه‌گر حق داشت حق بیمه آن دسته از بیمه‌گذارانی که در مدت اعتبار بیمه‌نامه موجب پرداخت خسارت از محل بیمه‌نامه شوند هنگام تجدید بیمه‌نامه علاوه بر محرومیت از تخفیف‌های موضوع ماده (۱۲) بر مبنای حق بیمه سالانه افزایش دهد کرده بود.

بنابراین با توجه به اینکه از نظر اصول بیمه دریافت اضافه حق بیمه از بیمه‌گذاران پرریسک کاملا منطقی است واز سوی دیگر دیوان صرفا براساس متن مصرح ماده اقدام به صدور رای و ابطال آن کرده بود(به عبارت دیگر در این رای با وجود غیرفنی بودن تصمیم از نظر علم بیمه، بابت رعایت اصول حقوقی باید حق را به دیوان داد) بنابراین درج این واژه را می‌توان نشانه نکته‌بینی تدوین‌گران لایحه دانست.
علاوه بر مورد فوق در ماده 8 بر خلاف قانون که به نوع و خصوصیات وسیله نقلیه اکتفا کرده بود، لایحه عوامل موثر بر ریسک را شامل موارد زیر دانسته است:

ویژگی‌های دارنده وسیله نقلیه.
سوابق رانندگی دارنده.
سوابق بیمه‌ای دارنده.
نوع وسیله نقلیه.
خصوصیات وسیله نقلیه.
وضعیت ایمنی وسیله نقلیه.
کاربری وسیله نقلیه.
میزان استفاده از وسیله نقلیه.

آیا می‌توان این تغییر را نشانه گرایش به راننده محور نمودن نحوه محاسبه حق بیمه دانست؟ پاسخ این است در صورتی که در قانون یا آیین‌نامه‌های اجرایی آن به صراحت نحوه محاسبه حق بیمه مشخص نشود و تا زمانی که تاثیر عوامل فوق به صراحت در محاسبه حق بیمه منظور نگردد، بعید به نظر می‌رسد امیدی به راننده محور کردن محاسبه حق بیمه داشت.
• در ماده 10 کسری پوشش بیمه‌نامه ناشی از افزایش مبلغ دیه نیز به مصادیق تعهدات صندوق اضافه شده است که اگر چه در راستای فلسفه قانون که همانا حمایت از زیان‌دیدگان حوادث رانندگی است، می‌باشد ولی با توجه به سوابق گذشته، این بند می‌تواند محملی برای سوءاستفاده اشخاص مطلع از قانون شود.
• به ابتدای ماده 13: عبارت «صندوق به‌صورت موسسه عمومی غیردولتی اداره می‌شود» افزوده شده است.
• واژه «صندوق» به ماده 15 اضافه شده است تا صندوق نیز همچون بیمه‌گر موظف به پرداخت خسارت در مهلت پانزده روز شود.
• به انتهای ماده 16 جمله «بیمه‌گر یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی و مقصر حادثه به میزان درصد دیه‌ای که به زیان‌دیده پرداخت شده بری الذمه هستند.» اضافه شده که آوردن واژه «درصد» گامی است در راستای شفاف‌سازی قانون. زیرا برخی از زیان‌دیدگان به اشتباه بدون درنظر گرفتن درصد خسارت علی‌الحساب دریافتی، در زمان صدور رای ابتدا کل مبلغ دیه را به روز محاسبه کرده و سپس مبلغ علی‌الحساب را از آن کسر و مازاد را حق خود می‌دانستند.
• تبصره 2 به ماده 16 اضافه شده که براساس آن در مواردی که رای صادره دادگاه بدوی صرفا از جنبه عمومی مورد تجدیدنظرخواهی قرار گیرد، دادگاه بدوی موظف است دادنامه صادره را ظرف یک هفته جهت پرداخت خسارت به طرفین ابلاغ و نسخه‌ای از آن را جهت اطلاع و اقدام به بیمه‌گر یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی (حسب مورد) ارسال کند.
این تبصره هم منافع بیمه‌گر را در پی دارد، زیرا از افزایش تعهدات وی جلوگیری می‌کند و هم منافع بیمه‌گذار را در زمانی که پس از صدور رای مبلغ دیه رایج افزایش می‌یابد، ولی به دلایلی همچون منقضی شدن بیمه‌نامه و... امکان افزایش تعهدات بیمه‌نامه وجود ندارد.
• در تبصره ماده 17: از کمیسیون حل اختلاف تخصصی، نماینده سندیکای بیمه‌گران ایران که در واقع نماینده بیمه‌گر بود، حذف و به جای آن ارزیاب خسارت که اگر آن را عامل بیمه مرکزی که مدافع حقوق بیمه‌گذاران و زیان‌دیدگان است ندانیم، در مدافع حقوق بیمه‌گر نبودن آن شکی نیست، اضافه شده است.
شاید این جزء معدود کمیسیون‌های حل اختلافی باشد که نماینده یکی از طرف‌های اختلاف در آن حضور ندارد. در انتهای همان بند نیروی انتظامی از همکاری در تهیه آیین‌نامه اجرایی کمیسیون حل اختلاف کنار گذاشته شده است.
مقرر شده آیین‌نامه بند فوق به جای رئیس قوه قضائیه که در قانون پیش‌بینی شده بود، به تصویب هیات وزیران برسد.
• در ماده 19: دو بند جدید به تبصره 2 اضافه شده که براساس آنها 1) در صورت احراز تخلف شرکت‌ها و موسسات مذکور توسط مراجع یاد شده، پروانه فعالیت آنان از یک ماه تا یکسال معلق و در صورت تکرار تخلف یادشده برای بار چهارم به صورت دائم لغو می‌شود. و 2) بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است امکان احراز اصالت بیمه‌نامه از طریق سامانه‌های الکترونیکی را به صورت برخط برای وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور فراهم نماید.
• در ماده 20 درخصوص دارندگان وسیله نقلیه که قصد ورود به کشور یا خروج از کشور دارند:
عبارت«مسوولیت خود را بیمه نمایند» به «وسیله نقلیه خود را در قبال.... بیمه نمایند» تغییر یافته است که این حاکی از مصمم بودن مقنن به خودرو محور نگه داشتن این قانون و نیز تسری دادن نظریه تضمین حق در آن می‌باشد و با این کار قصد زدودن کلیه علائم و نشانه‌های راننده محور بودن بیمه‌نامه را دارد.
علاوه بر مورد فوق بیمه حوادث شخص راننده نیز به الزامات آن افزوده شده است.
درخصوص دارندگانی که قصد خروج دارند نیز قید «ایرانی» به دارنده اضافه شده.
• ماده 21 که موضوع آن پذیرش بیمه‌نامه به‌عنوان وثیقه از سوی مراجع قضایی بود، هیچ تغییر نداشته اما با توجه به اینکه این ماده صراحتا براساس ماده 570 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 04/ 12/ 1392 به‌طور صریح نسخ شده بود، بعید به نظر می‌رسد مجددا مورد تصویب مجلس قرار گیرد.
• در ماده22 عبارت مراجع قضایی جایگزین محاکم قضایی گردیده است.
• تبصره‌ای به ماده 22 اضافه شده که براساس آن «شرکت بیمه ذی‌ربط یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی می‌توانند به‌عنوان وارد ثالث یا معترض ثالث(حسب مورد)، مطابق تشریفات قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی درخصوص دعوای مطروحه اعم از کیفری یا حقوقی اقدام نمایند.» این تبصره که به عقیده ما تبصره طلایی این لایحه می‌باشد در واقع احیای ماده 351 قانون آیین دادرسی مصوب 1290 می‌باشد و گامی است در راستای عادلانه نمودن دادرسی.
زیرا اگر چه در قوانین جاری نیز بارقه‌هایی از این حق وجود داشت، به‌خصوص آنجا که بحث عاقله (مکانیزمی دقیقا مشابه بیمه‌گری مسوولیت) مطرح می‌گردد ولی به دلیل عدم صراحت قانون، بیمه‌گر هرگز حق ورود به دادرسی کیفری به‌عنوان وارد یا معترض ثالث نداشت. امیدواریم که این تبصره در قانون آتی نیز درج گردد.
• در ماده 28: عبارت «موظف است» از متن ماده حذف شده.
نوع مجازات‌های ناشی از عدم رعایت مفاد این قانون از سوی شرکت‌های بیمه تغییر یافته است. عبارت «به نرخ دیه زمان محکومیت» به انتهای بند4 ماده 28 اضافه شده است.

6. سایر موارد:
• در ماده یک لایحه همانند قانون واژه «خسارت بدنی» آورده شده که صحیح نیست. زیرا می‌دانیم که خسارت مبلغی است که از سوی مسوول زیان پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر حادثه منجر به آسیب می‌شود. آسیب منجر به زیان و سپس زیان زننده به پرداخت خسارت محکوم می‌شود. پس آنچه به زیان‌دیده وارد آمده خسارت نیست، بلکه زیان است.
بنابراین پیشنهاد می‌شود در ماده یک واژه خسارت بدنی به «خسارت ناشی از آسیب بدنی» تغییر یابد. البته این اشتباه به قدری در ادبیات بیمه کشور ما تکرار شده که پیشنهاد مطرح شده از سوی نویسنده تعجب همه را برخواهد انگیخت.
• ماده 30: تنها ماده‌ای که به‌طور مستقل در قالب یک ماده به این قانون اضافه شده.
• در نام قانون همچنان پیشوند «بیمه مسوولیت مدنی» استفاده می‌شود که بهتر است با توجه به هدف آن به «بیمه شخص ثالث» تغییر یابد.